Tắc nghẽn vốn, không thể để kéo dài

Trong khi đó, các hoạt động sản xuất kinh doanh thì đang dần được phục hồi theo lộ trình phục hồi của nền kinh tế, nhu cầu vốn tăng.

Xem thêm: Ngành dệt may tiếp tục đà tăng trưởng xuất khẩu trong nửa cuối năm 2022 ?

Khó vay ngân hàng

Thời gian gần đây, mặc đã ký hợp đồng mua bán nhà với chủ dự án, nhiều người đã không thể tiếp cận vốn ngân hàng, ảnh hưởng đến kế hoạch đầu tư và có thể phát sinh các thiệt hại do chậm trễ tiến độ thanh toán. Xu hướng này nếu mà kéo dài có thể dẫn đến rủi ro cho thị trường bất động sản.

Việc thị trường bất động sản bị thắt chặt dòng vốn đã diễn ra từ đầu năm cho đến nay. Nhưng nếu như trước đây chỉ các doanh nghiệp/chủ đầu tư dự án vừa bị hạn chế tiếp cận vốn ngân hàng, lại không thể mạnh tay phát hành trái phiếu như trước đây, thì hiện nay đến những cá nhân vay mua nhà cũng chật vật tìm kiếm dòng vốn vay từ phía ngân hàng.

Nhiều ngân hàng cũng đã sớm hết dư địa tăng trưởng tín dụng từ quí 2 và cho đến nay vẫn chưa nới thêm room, đã trở thành một trong số những lý do mà các ngân hàng đưa ra giải thích cho người vay về việc không thể cấp tín dụng ngay tại thời điểm này. Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), dư nợ tín dụng đến cuối tháng 7 đã tăng lên 9,4% so với đầu năm, trong khi mục tiêu năm nay nhà điều hành vẫn giữ nguyên ở mức là 14%. Theo giới phân tích, việc nới hạn mức tăng trưởng tín dụng sẽ chỉ bắt đầu diễn ra ở nửa cuối quí 3 với mức độ chọn lọc giữa các ngân hàng.

Cần thận trọng với kịch bản tắc nghẽn vốn của các doanh nghiệp sản xuất, vì có thể gây nên thiết hụt hàng hóa và càng gây áp lực lên lạm phát.

Tham khảo: PNJ báo lãi 7 tháng tăng 66% so với cùng kỳ

Tuy nhiên, cũng không loại trừ khả năng có các trường hợp các ngân hàng vì chính sách thận trọng nên đã lên kế hoạch chủ động kiểm soát hoạt động cho vay chặt chẽ hơn, nhất là khi những rủi ro trong nền kinh tế vẫn còn ở đó, đặc biệt là những kênh đầu tư như bất động sản đã có dấu hiệu tiềm ẩn bong bóng. Theo các chuyên gia phân tích, ngoài những thách thức nội tại, rủi ro đến từ các yếu tố bên ngoài chưa có nhiều sự cải thiện, như kịch bản kinh tế suy thoái tại Mỹ, chính sách zero Covid ở Trung Quốc, hay thậm chí đó là căng thẳng giữa Đài Loan và Trung Quốc.

Ngoài ra, hiện áp lực chi phí vốn đầu vào càng ngày càng gia tăng, khi mà xu hướng lãi suất tiền gửi trên thị trường dân cư đã bật tăng trở lại từ đầu năm cho đến nay, cùng với lãi suất vay mượn giữa các ngân hàng trên thị trường liên ngân hàng cũng bật tăng trong hai tháng qua khi thanh khoản hệ thống bị hút ròng. Trong khi đó, lãi suất cho vay vẫn được kiểm soát theo định hướng của nhà điều hành. Điều này khiến biên độ lãi của hoạt động tín dụng đang bị co lại. Các ngân hàng dường như đang rà soát lại chiến lược phát triển cho giai đoạn tới.

Đáng chú ý hơn là trong hội nghị với doanh nghiệp bàn về “chủ động thích ứng, phục hồi nhanh và phát triển bền vững” diễn ra ngày 11-8-2022, nhiều doanh nghiệp đã chia sẻ với Thủ tướng Phạm Minh Chính về khó khăn trong việc tìm kiếm nguồn vốn sản xuất kinh doanh vì ngân hàng không chịu cấp khoản vay mới. Đây đang là thách thức với các doanh nghiệp sau hai năm chống chọi với đại dịch Covid-19.

Xem thêm: Tổng Hợp Cổ Phiếu Tốt Lướt Sóng Phiên 24/08

Nếu tình hình kéo dài…

Nếu tình hình này tiếp tục kéo dài, nền kinh tế sẽ đối mặt với nhiều rủi ro.

Đầu tiên là ở thị trường bất động sản. Thử nhìn vào thị trường Trung Quốc đang diễn ra trong thời gian gần đây. Ban đầu khi các ngân hàng tại nền kinh tế số 2 thế giới cũng đột ngột cắt đứt dòng vốn vào lĩnh vực này nhằm ngăn chặn đà tăng trưởng quá nóng. Nhiều nhà đầu tư cá nhân sau đó cũng bất ngờ ngừng lại hoặc hoãn lại các đợt thanh toán vì bị mất đi niềm tin, nhất là khi nhiều năm qua nhiều dự án vẫn đang trì trệ và không đáp ứng tiến độ bàn giao. Dối với các doanh nghiệp bất động sản, khi mà dòng tiền đặt cọc, tạm ứng ban đầu, các đợt thanh toán tiền mua tiếp theo của khách hàng luôn là một cấu phần vốn rất quan trọng, nay lại đột ngột bị đứt gãy, cộng thêm dòng vốn tín dụng từ các ngân hàng cũng bị tắc nghẽn, hệ quả là làm các doanh nghiệp này rơi vào rủi ro phải chịu phá sản .

Các cơ quan quản lý tại Trung Quốc sau đó đã nhận đinh nhận ra vấn đề, nên đã yêu cầu hệ thống ngân hàng phải cung ứng vốn lại cho lĩnh vực này. Tuy nhiên, cho đến nay, những rối ren của thị trường bất động sản vẫn lây lan sang thị trường tài chính và hệ thống ngân hàng dường như vẫn chưa được giải quyết triệt để.

Đối với Việt Nam, việc các nhà đầu tư cá nhân ký kết các hợp đồng thu mua nhà với chủ dự án nhưng không được ngân hàng giải ngân trong thời gian gần đây là một tín hiệu đáng lo ngại. Không ít dự án bất động sản trong thời gian qua cũng rơi vào tình trạng trì trệ, chậm bàn giao hoặc bàn giao không đầy đủ giấy tờ pháp lý do chủ đầu tư đã thế chấp dự án/quyền sử dụng đất cho ngân hàng, ảnh hưởng đến niềm tin của khách hàng. Nếu dòng vốn dành cho thị trường này cũng bị tắc nghẽn từ cả hai phía thì rủi ro cũng đáng kể.

Một điểm tích cực đó là dù thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) thời gian qua liên tục bị cảnh báo nhiều rủi ro tiềm ẩn, nhưng các doanh nghiệp bất động sản vẫn chưa hoàn toàn bị cắt đứt khỏi kênh tài trợ vốn này. trong số liệu thống kê cho thấy trong bảy tháng đầu năm nay, nhóm bất động sản vẫn đứng ở vị trí thứ hai với giá trị phát hành khoảng 44.881 tỉ đồng, chiếm tỷ trọng 22,4%. Dù vậy, có khoảng cách khá xa so với nhóm đứng đầu là ngân hàng – chiếm tỷ lệ 52,3%.

Đối với các doanh nghiệp sản xuất, khi mà không thể tiếp cận vốn tín dụng, càng mang đến nguy cơ nhiều hơn. Đó không chỉ là hoạt động kinh doanh hồi phục chậm hoặc thậm chí đứt gãy trở lại, thiếu vốn nhập nguyên vật liệu đầu vào, các sản phẩm nhập khẩu khác, ảnh hưởng lên nguồn cung kéo theo thiếu hụt hàng hóa trong nền kinh tế.

Trong bối cảnh lạm phát đang dâng cao ở nhiều quốc gia khi giá các hàng hóa thiết yếu leo thang, thì Việt Nam vẫn đang kìm chân lạm phát khá tốt nhờ vào đặc thù vẫn giữ được một tỷ trọng nông nghiệp nhất định trong cơ cấu nền kinh tế, góp phần đảm bảo nguồn cung lương thực, thực phẩm, lại không quá phụ thuộc vào nguồn cung nhiều loại nhiên liệu, khí đốt mà đã tăng mạnh do ảnh hưởng xung đột quân sự Nga – Ukraine trong thời gian gần đây.

Tuy vậy, điều đó không có nghĩa là nền kinh tế Việt Nam hoàn toàn miễn nhiễm đối với các yếu tố bên ngoài. Chính phủ gần đây đã phải hy sinh không ít nguồn lực để mà kìm cương giá cả, trong đó giá xăng dầu là thể hiện rõ nét nhất. Vì vậy, cần thận trọng với kịch bản tắc nghẽn vốn của những doanh nghiệp sản xuất, vì có thể gây nên thiết hụt hàng hóa và càng gây áp lực lên lạm phát. Ngoài ra,đối với gói hỗ trợ lãi suất 2% đang bắt đầu được triển khai, nếu không sớm được nới room, các ngân hàng cũng không thể thực thi hiệu quả.

Thủ tướng đã yêu cầu NHNN không siết chặt tín dụng một cách bất hợp lý, đảm bảo sử dụng vốn đúng mục đích, tránh rủi ro cho thị trường. Về phía NHNN, mục tiêu điều hành chính sách tiền tệ – đảm bảo kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định được thị trường tiền tệ ngoại hối và an toàn hoạt động của các tổ chức tín dụng, vẫn là ưu tiên hàng đầu. Thực tế cơ quan này cũng đang rà soát, điều chỉnh nốt phần tăng trưởng tín dụng còn lại trong năm nay cho những ngân hàng được xếp hạng cao.

Nguồn: thesaigontimes